Nâng cao trách nhiệm nêu gương về tinh thần của viên chức, người lao động trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học tại Khoa Dược, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch trong kỷ nguyên mới

I. MỞ ĐẦU

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đại học, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ, vai trò của đội ngũ viên chức, giảng viên và người lao động trong các cơ sở giáo dục đại học trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Họ không chỉ là người truyền đạt tri thức mà còn là lực lượng chủ công trong hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và lan tỏa các giá trị nhân văn, đạo đức nghề nghiệp cho thế hệ sinh viên tương lai.

Tại Khoa Dược, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, một đơn vị trẻ trung nhưng giàu truyền thống học thuật, đội ngũ giảng viên và viên chức đang từng ngày nỗ lực đóng góp cho sứ mạng đào tạo nguồn nhân lực Dược chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe cộng đồng và hội nhập khu vực, quốc tế. Trong quá trình đó, trách nhiệm nêu gương về tinh thần trách nhiệm chính là một trong những yếu tố cốt lõi bảo đảm cho sự phát triển bền vững và uy tín của Khoa trong kỷ nguyên mới.

Tinh thần trách nhiệm không chỉ là phẩm chất đạo đức, mà còn là chuẩn mực nghề nghiệp, là thước đo bản lĩnh chính trị và trình độ văn hóa của người giảng viên đại học. Việc nêu gương về tinh thần trách nhiệm, do đó, không chỉ dừng lại ở việc hoàn thành nhiệm vụ mà còn là quá trình chủ động, tự giác, sáng tạo và truyền cảm hứng cho đồng nghiệp và người học.

II. NỘI DUNG

1. Nhận thức về vai trò của việc nêu gương trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học

Nêu gương là một trong những nguyên tắc cơ bản trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn trăm bài diễn văn tuyên truyền.” Đối với đội ngũ viên chức, giảng viên trong môi trường giáo dục, việc nêu gương lại càng có ý nghĩa sâu sắc, bởi người thầy là tấm gương trực tiếp cho sinh viên noi theo.

Trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học, nêu gương về tinh thần trách nhiệm thể hiện ở việc:

• Tận tâm, nghiêm túc trong chuẩn bị bài giảng, cập nhật kiến thức mới, ứng dụng công nghệ số vào giảng dạy.
• Chủ động nghiên cứu khoa học, tham gia các đề tài, dự án, chuyển giao công nghệ và công bố quốc tế.
• Gương mẫu trong việc tuân thủ các quy định, quy trình chuyên môn, đạo đức nghiên cứu và bản quyền khoa học.
• Giữ gìn hình ảnh người giảng viên mẫu mực, trung thực, liêm khiết, vì lợi ích của người học và tập thể.

Như vậy, tinh thần nêu gương không chỉ là việc “làm tốt nhiệm vụ của mình”, mà còn là “làm gương cho người khác cùng tiến bộ” - một giá trị cốt lõi góp phần xây dựng tập thể đoàn kết, trí tuệ, chuyên nghiệp.

2. Thực trạng về tinh thần trách nhiệm và nêu gương trong đội ngũ viên chức Khoa Dược hiện nay

Trong những năm qua, Khoa Dược đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong giảng dạy, nghiên cứu khoa học và hợp tác quốc tế. Đội ngũ giảng viên trẻ, năng động, nhiệt huyết đã không ngừng đổi mới phương pháp giảng dạy, phát triển chương trình đào tạo đạt chuẩn kiểm định chất lượng; nhiều đề tài nghiên cứu được công bố trên các tạp chí uy tín trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng, thực tế cũng cho thấy vẫn còn những tồn tại cần khắc phục:

• Một bộ phận nhỏ viên chức, người lao động chưa thật sự chủ động, còn biểu hiện thụ động trong thực hiện nhiệm vụ; chưa tích cực cập nhật tri thức, đổi mới phương pháp giảng dạy.
• Tinh thần tự học, tự nghiên cứu, hợp tác liên ngành chưa đồng đều; một số người còn xem nhẹ vai trò của nghiên cứu khoa học trong sự nghiệp phát triển cá nhân.
• Hoạt động nêu gương đôi khi còn hình thức, chưa tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ trong tập thể.

Những hạn chế này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao tinh thần nêu gương gắn với trách nhiệm nghề nghiệp, coi đó là động lực đổi mới căn bản chất lượng giảng dạy và nghiên cứu khoa học trong toàn Khoa.

3. Nguyên nhân của những hạn chế

Có thể khái quát một số nguyên nhân chính:

• Nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của việc nêu gương trong công tác chuyên môn; xem đó là trách nhiệm tập thể hơn là nghĩa vụ cá nhân.
• Cơ chế khuyến khích, đánh giá và ghi nhận tinh thần trách nhiệm, sáng kiến cá nhân còn chưa tương xứng.
• Áp lực công việc và môi trường học thuật đang thay đổi nhanh chóng trong kỷ nguyên số khiến một số viên chức chưa kịp thích ứng, dẫn đến tâm lý e dè, ngại đổi mới.
• Văn hóa công sở và truyền thông nội bộ chưa phát huy hết vai trò lan tỏa gương điển hình, nhân tố tích cực.

4. Giải pháp nâng cao trách nhiệm nêu gương trong kỷ nguyên mới

a. Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng và đạo đức nghề nghiệp

Trước hết, cần làm cho mỗi viên chức, giảng viên thấm nhuần sâu sắc quan điểm của Đảng về trách nhiệm nêu gương, gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Mỗi cá nhân phải hiểu rằng nêu gương không phải là khẩu hiệu, mà là hành động cụ thể trong từng bài giảng, mỗi giờ nghiên cứu, mỗi việc ứng xử với đồng nghiệp và sinh viên.

Việc bồi dưỡng chính trị, đạo đức công vụ cần được lồng ghép thường xuyên trong các chương trình sinh hoạt chuyên môn, hội nghị viên chức, nhằm tạo sự chuyển biến từ nhận thức đến hành động.

b. Xây dựng cơ chế đánh giá và khen thưởng minh bạch, gắn trách nhiệm với kết quả đầu ra

Tinh thần nêu gương chỉ phát huy khi được đánh giá công bằng và ghi nhận xứng đáng. Do đó, Khoa cần hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá giảng viên và viên chức theo hướng định lượng rõ ràng, phản ánh trung thực mức độ hoàn thành nhiệm vụ, sáng kiến, và tinh thần trách nhiệm trong tập thể.

Đồng thời, cần có chính sách khen thưởng kịp thời cho những cá nhân điển hình tiên tiến, có đóng góp nổi bật trong giảng dạy và nghiên cứu khoa học. Việc tuyên dương gương người tốt - việc tốt phải trở thành nếp văn hóa, góp phần lan tỏa giá trị tích cực, khơi dậy động lực phấn đấu trong toàn Khoa.

c. Đổi mới phương pháp giảng dạy, nâng cao năng lực chuyên môn và nghiên cứu

Trách nhiệm nêu gương không thể tách rời năng lực chuyên môn. Mỗi giảng viên cần chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy, áp dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo và học liệu mở để tăng tính tương tác và hiệu quả tiếp thu cho sinh viên.

Bên cạnh đó, cần khuyến khích tinh thần nghiên cứu khoa học ứng dụng, liên kết với các cơ sở sản xuất - kinh doanh dược phẩm, bệnh viện, viện nghiên cứu, nhằm tạo môi trường thực tiễn giúp viên chức vừa học hỏi, vừa khẳng định năng lực.

Khi mỗi người thầy là một “nhà khoa học thực hành”, sinh viên sẽ được truyền cảm hứng học tập và sáng tạo không ngừng.

d. Nêu gương của lãnh đạo và phát huy vai trò tiên phong của Chi bộ, Công đoàn, Đoàn Thanh niên

Người đứng đầu có vai trò then chốt trong lan tỏa tinh thần nêu gương. Lãnh đạo Khoa, Bộ môn cần thực sự làm gương trong tác phong, kỷ luật, thái độ và sự công tâm.
Chi bộ cần thường xuyên đánh giá việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của đảng viên, gắn với công tác kiểm điểm cuối năm. Các tổ chức đoàn thể như Công đoàn, Đoàn Thanh niên cũng cần đẩy mạnh phong trào thi đua “Giảng viên mẫu mực - Nghiên cứu sáng tạo - Tập thể tiên phong”, qua đó khơi dậy niềm tự hào nghề nghiệp và tinh thần cống hiến.

e. Xây dựng văn hóa học thuật và môi trường làm việc tích cực

Môi trường làm việc là yếu tố quan trọng hình thành ý thức và thái độ của viên chức. Khoa cần xây dựng văn hóa học thuật dân chủ, minh bạch, khuyến khích phản biện và sáng tạo, để mỗi người cảm thấy được tôn trọng và có cơ hội phát triển.
Cùng với đó, cần duy trì các hoạt động chia sẻ chuyên môn, tọa đàm nghiên cứu, sinh hoạt học thuật nhằm tạo không khí học tập thường xuyên, giúp viên chức rèn luyện tinh thần hợp tác, trách nhiệm và cống hiến lâu dài.

f. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và hoạt động chuyên môn

Kỷ nguyên mới đòi hỏi đội ngũ giảng viên phải thích ứng với công nghệ và môi trường số. Việc ứng dụng các hệ thống quản lý học tập (LMS), cơ sở dữ liệu nghiên cứu, phần mềm quản lý đề tài và công bố khoa học không chỉ giúp nâng cao hiệu quả công việc mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm và sự chuyên nghiệp của viên chức.

Thông qua chuyển đổi số, mọi hoạt động được minh bạch hóa, qua đó thúc đẩy tính tự giác, tinh thần chủ động, đồng thời tạo điều kiện để các mô hình nêu gương được nhân rộng và lan tỏa nhanh chóng trong toàn Khoa.

5. Thực tiễn tại Khoa Dược

Trong những năm gần đây, Khoa Dược cùng Trường đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực nhằm khuyến khích và lan tỏa tinh thần nêu gương, như:

• Tổ chức sinh hoạt khoa học định kỳ tại Khoa, tổ chức cuộc thi Sinh viên nghiên cứu khoa học sinh viên SCPharmRes liên tục từ năm 2022 đến nay, các buổi Seminar chia sẻ kết quả nghiên cứu.
• Bắt đầu đưa tiêu chí “nêu gương, trách nhiệm và tinh thần sáng tạo” vào đánh giá, xếp loại đánh giá đoàn viên, công đoàn viên ưu tú tạo nguồn phát triển đảng.
• Khen thưởng, biểu dương kịp thời các cá nhân có công trình nghiên cứu chất lượng, bài báo quốc tế hoặc đóng góp nổi bật trong công tác cộng đồng.

Những hoạt động này đã góp phần tạo nên một môi trường học thuật tích cực, nơi mỗi viên chức tự hào là thành viên của tập thể, sẵn sàng cống hiến vì sự phát triển chung của Khoa và Trường.

III. KẾT LUẬN

Trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế và chuyển đổi số, yêu cầu về nâng cao trách nhiệm nêu gương của viên chức và người lao động trong hoạt động giảng dạy và nghiên cứu khoa học không chỉ là nhiệm vụ chính trị mà còn là nhu cầu tất yếu của sự phát triển bền vững.

Tại Khoa Dược, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, tinh thần trách nhiệm và nêu gương cần được xem là giá trị cốt lõi, là động lực nội sinh thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu, khẳng định vị thế của Khoa trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam và khu vực.

Mỗi viên chức, giảng viên, người lao động cần tự soi mình, tự rèn luyện, không ngừng học hỏi và nêu gương bằng hành động cụ thể - từ việc đến lớp đúng giờ, chuẩn bị bài giảng chu đáo, hướng dẫn sinh viên tận tình, cho đến tinh thần hợp tác trong nghiên cứu và phục vụ cộng đồng.