Giải pháp nâng cao tinh thần tự giác, gương mẫu, trách nhiệm của đảng viên, viên chức, người lao động trong thực hiện nhiệm vụ được giao trong giai đoạn hội nhập quốc tế

I. MỞ ĐẦU

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế của mình trên trường khu vực và thế giới. Quá trình toàn cầu hóa, chuyển đổi số và phát triển kinh tế tri thức đã và đang mở ra nhiều cơ hội, song cũng đặt ra không ít thách thức đối với hệ thống chính trị, bộ máy quản lý nhà nước và từng cá nhân trong khu vực công.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, đội ngũ đảng viên, viên chức và người lao động - những người trực tiếp triển khai đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước - phải thể hiện tinh thần tự giác, gương mẫu và trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Đây không chỉ là yêu cầu về đạo đức công vụ mà còn là yếu tố then chốt quyết định chất lượng, hiệu quả công tác, uy tín của tổ chức Đảng và cơ quan, đơn vị.

Việc nâng cao tinh thần tự giác và trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên trong bối cảnh hội nhập không chỉ góp phần xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại mà còn là minh chứng cho bản lĩnh chính trị, lòng trung thành với Tổ quốc, với Đảng và nhân dân.

II. NỘI DUNG

1. Nhận thức về vai trò, ý nghĩa của tinh thần tự giác, gương mẫu và trách nhiệm

Tinh thần tự giác, gương mẫu và trách nhiệm là những phẩm chất cốt lõi cấu thành đạo đức, bản lĩnh và năng lực của người cán bộ, đảng viên. Trong đó:

• Tự giác là biểu hiện của ý thức chính trị, thể hiện ở việc mỗi cá nhân chủ động học tập, rèn luyện, thực hiện nhiệm vụ mà không cần đến sự giám sát thường xuyên.
• Gương mẫu là việc mỗi đảng viên, viên chức luôn đi đầu trong hành động, nêu cao tinh thần “nói đi đôi với làm”, làm trước, làm đúng, làm tốt để tạo niềm tin và sự lan tỏa tích cực trong tập thể.
• Trách nhiệm là sự cam kết và tận tâm trong công việc, là dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung của tập thể và xã hội.

Trong điều kiện hội nhập quốc tế, những phẩm chất này càng trở nên quan trọng. Bởi lẽ, hội nhập không chỉ đòi hỏi năng lực chuyên môn mà còn là thước đo về đạo đức, tác phong và văn hóa công vụ, phản ánh trình độ phát triển của một quốc gia, của từng cơ quan, đơn vị.

2. Thực trạng tinh thần tự giác và trách nhiệm trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, viên chức hiện nay

Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, các cấp ủy, cơ quan, đơn vị đã quan tâm thực hiện đồng bộ nhiều chủ trương nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức có phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm cao. Phong trào học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được triển khai sâu rộng; công tác đánh giá, xếp loại cán bộ ngày càng thực chất; tinh thần nêu gương, tự giác thực hiện nhiệm vụ từng bước được nâng lên.

Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy vẫn còn những biểu hiện hạn chế:

• Một bộ phận nhỏ đảng viên, viên chức còn thiếu tinh thần tự giác, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại, làm việc cầm chừng.
• Tình trạng né tránh trách nhiệm, đùn đẩy công việc hoặc làm việc theo hình thức vẫn còn tồn tại ở một số nơi.
• Một số cán bộ, đảng viên chưa thật sự nêu gương trong sinh hoạt, còn biểu hiện thiếu gắn bó với tập thể, chưa chủ động đổi mới sáng tạo trong công việc.

Những tồn tại này nếu không được khắc phục sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công tác, niềm tin của quần chúng, và uy tín của tổ chức Đảng.

3. Nguyên nhân của những hạn chế

Những hạn chế nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân:

• Nguyên nhân chủ quan: Một số cán bộ, đảng viên chưa nhận thức sâu sắc về vai trò, ý nghĩa của việc nêu gương và trách nhiệm cá nhân; còn thiếu ý chí phấn đấu, ngại khó, ngại đổi mới.
• Nguyên nhân khách quan: Cơ chế giám sát, đánh giá hiệu quả công việc chưa thật sự chặt chẽ; hệ thống tiêu chí đánh giá kết quả công tác đôi khi còn nặng về hình thức; chính sách đãi ngộ và khuyến khích tinh thần sáng tạo, tự giác chưa đủ mạnh.
• Ảnh hưởng của bối cảnh hội nhập: Sự tác động của nền kinh tế thị trường, xu hướng cá nhân hóa, cạnh tranh lợi ích đôi khi khiến một bộ phận người lao động chưa cân bằng được giữa lợi ích cá nhân và tập thể.

4. Giải pháp nâng cao tinh thần tự giác, gương mẫu và trách nhiệm trong giai đoạn hội nhập quốc tế

a. Tăng cường công tác giáo dục chính trị, tư tưởng

Đây là giải pháp nền tảng. Các cấp ủy, lãnh đạo cơ quan, đơn vị cần thường xuyên tổ chức học tập, quán triệt các nghị quyết của Đảng, đặc biệt là các chỉ thị về tăng cường xây dựng Đảng và rèn luyện đạo đức công vụ.

Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh phải trở thành việc làm thường xuyên, thiết thực, gắn với từng vị trí việc làm, từng nhiệm vụ cụ thể. Qua đó, giúp mỗi cá nhân thấm nhuần sâu sắc tinh thần “trung với nước, hiếu với dân”, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân.

b. Nêu cao vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ lãnh đạo, quản lý

Lãnh đạo là người truyền cảm hứng và định hướng hành động. Vì vậy, mỗi cán bộ lãnh đạo, quản lý phải thực sự nêu gương trong tư tưởng, đạo đức, lối sống và phong cách làm việc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn trăm bài diễn văn tuyên truyền.” Khi người đứng đầu làm gương, tập thể sẽ noi theo. Do đó, cơ quan, đơn vị cần gắn trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu với việc đánh giá, xếp loại hàng năm; đồng thời, kịp thời khen thưởng, biểu dương những tập thể, cá nhân tiêu biểu.

c. Hoàn thiện cơ chế đánh giá, giám sát, khen thưởng và xử lý trách nhiệm

Để tinh thần tự giác và trách nhiệm trở thành hành động cụ thể, cần có cơ chế đánh giá khách quan, minh bạch.

Các tiêu chí đánh giá đảng viên, viên chức phải gắn với hiệu quả công việc, tinh thần phối hợp và mức độ sáng tạo. Cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giám sát tiến độ công việc, bảo đảm công khai, công bằng.

Bên cạnh đó, việc khen thưởng, động viên kịp thời đối với những cá nhân tích cực, có sáng kiến trong công tác là vô cùng cần thiết. Ngược lại, phải xử lý nghiêm minh, công khai những trường hợp thiếu trách nhiệm, vi phạm kỷ luật lao động, gây ảnh hưởng đến uy tín tập thể.

d. Xây dựng văn hóa công sở và môi trường làm việc tích cực

Văn hóa công sở là nền tảng hình thành tinh thần tự giác và trách nhiệm. Cơ quan, đơn vị cần xây dựng môi trường làm việc dân chủ, minh bạch, tôn trọng lẫn nhau, khuyến khích chia sẻ và sáng tạo.

Bên cạnh đó, cần chú trọng rèn luyện tác phong chuyên nghiệp, thái độ chuẩn mực, đề cao tinh thần phục vụ nhân dân, phục vụ xã hội. Mỗi đảng viên, viên chức phải hiểu rằng, tinh thần trách nhiệm không chỉ thể hiện ở hiệu quả công việc mà còn ở cách ứng xử, sự tận tâm và thái độ đối với cộng đồng.

e. Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý công việc

Trong kỷ nguyên số, việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp nâng cao tính minh bạch, giảm thiểu tình trạng trì trệ, đùn đẩy trách nhiệm. Các hệ thống quản lý công việc trực tuyến, hồ sơ điện tử, và cơ chế phản hồi hai chiều giúp mỗi cá nhân phải tự giác, chủ động và chịu trách nhiệm rõ ràng với công việc của mình.

Đồng thời, việc cập nhật công nghệ cũng góp phần nâng cao năng suất lao động, tạo điều kiện cho viên chức phát huy năng lực sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ.

f. Phát huy vai trò của các tổ chức Đảng và đoàn thể

Tổ chức Đảng trong cơ quan, đơn vị phải là hạt nhân chính trị, trung tâm đoàn kết, định hướng cho toàn thể viên chức và người lao động.

Công đoàn, Đoàn Thanh niên cần phối hợp tổ chức các phong trào thi đua, rèn luyện tinh thần trách nhiệm, khơi dậy lòng tự hào nghề nghiệp và ý thức cống hiến. Thông qua đó, tạo môi trường để mỗi đảng viên, viên chức phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu.

5. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế

Trong bối cảnh hội nhập, yêu cầu đối với đội ngũ đảng viên, viên chức không chỉ dừng lại ở tinh thần trách nhiệm mà còn phải có tầm nhìn chiến lược, khả năng hội nhập và đạo đức nghề nghiệp cao.

Do đó, các cơ quan, đơn vị cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng mới như: ngoại ngữ, công nghệ thông tin, tư duy phản biện, và kỹ năng quản trị hiện đại. Song song đó, phải xây dựng hệ giá trị chuẩn mực cho đội ngũ cán bộ, lấy “tự giác - gương mẫu - trách nhiệm - sáng tạo” làm tiêu chí xuyên suốt trong mọi hoạt động.

III. KẾT LUẬN

Tinh thần tự giác, gương mẫu và trách nhiệm là phẩm chất cốt lõi, là động lực nội sinh tạo nên sức mạnh của tổ chức Đảng và hệ thống chính trị. Trong giai đoạn hội nhập quốc tế, khi đất nước đang bước vào kỷ nguyên đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển bền vững, những giá trị ấy càng phải được đề cao, lan tỏa và cụ thể hóa trong từng hành động, nhiệm vụ.

Mỗi đảng viên, viên chức, người lao động cần nhận thức rõ rằng: thực hiện tốt nhiệm vụ được giao chính là thể hiện lòng trung thành với Đảng, với nhân dân; là biểu hiện sinh động của tinh thần yêu nước và trách nhiệm công dân.

Chỉ khi từng cá nhân tự giác, gương mẫu và có trách nhiệm, tập thể mới vững mạnh; tổ chức mới phát triển; và quốc gia mới hội nhập thành công, giữ vững bản sắc, nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế